Δρ. Παντελής Οικονόμου: 'Ο Πυρηνικός Εναγκαλισμός της Τουρκίας'

 

Θα κομίσω γλαύκα εις Αθήνας αν ισχυριστώ ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επιταχύνει ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, κυρίως στον χώρο της Δύσης και της Ευρασίας. Οι εξελίξεις οδηγούν ΝΑΤΟ, ΕΕ και Ρωσία στην επικαιροποίηση των στρατηγικών τους σχεδιασμών:

Η Ουάσιγκτον ζητεί από τους εταίρους της να σταματήσουν τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων

Το Βερολίνο ανακοινώνει ότι θα μηδενίσει την ενεργειακή του εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, «καταγγέλλοντας» τη λειτουργία τού, σχεδόν ολοκληρωμένου, NordStream 2.

Η Μόσχα, ένθερμος μέχρι χθες υποστηρικτής μιας ταχείας διπλωματικής λύσης στην πυρηνική κρίση του Ιράν, αρχίζει ξαφνικά να εκδηλώνει ανησυχία για τις επιπτώσεις από τον διαφαινόμενο τερματισμό της. Είναι προφανές ότι η αναβίωση της πολυμερούς συμφωνίας που ακύρωσε ο πρόεδρος Τραμπ, θα άρει τις κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης με δυσμενείς επιπτώσεις στις εξαγωγές των ρωσικών πετρελαίων.

Συνήθως, οι αποφάσεις των ισχυρών παίρνονται αφού έχει προβλεφθεί ο τρόπος με τον οποίο θα καλυφθούν τα δημιουργούμενα ενεργειακά – και όχι μόνον – κενά. Έτσι, οι εξαρτήσεις από τη Ρωσία, μετά την εφαρμογή κυρώσεων στις ενεργειακές εξαγωγές της, θα πρέπει να αντικατασταθούν από δυτικές πηγές ενέργειας και από συναρτώμενες διευκολύνσεις.

Στο πλαίσιο αυτής της μετατόπισης ενεργειακών ισορροπιών, η Δύση οφείλει να διευκολύνει και την Τουρκία να μπορέσει να αποτινάξει το άχθος της πυρηνικής εξάρτησης από τη Μόσχα. Δεν είναι ευρέως γνωστό ότι το υπό κατασκευή πυρηνικό εργοστάσιο του Ακουγιού θα παραμείνει επί 49 χρόνια μια αμιγώς ρωσική ιδιοκτησία, όσον αφορά την κατοχή, λειτουργία και εκμετάλλευσή του. Η Τουρκία θα φιλοξενεί στο έδαφός της τους τέσσερις ρωσικούς αντιδραστήρες που, βέβαια, θα καλύπτουν τις ανάγκες σε ηλεκτρισμό 13 εκατομμυρίων πολιτών της. Τα ενεργειακά και οικονομικά οφέλη της θα είναι πολλαπλά και σημαντικά. Σε αντάλλαγμα, η Άγκυρα θα παρέχει εξωχώρια διπλωματικά προνόμια σε Ρώσους ‘‘ειδικούς’’, σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής βαρύτητας. Επιπλέον, η Μόσχα επιτυγχάνει να διεμβολίσει με το Ακουγιού τη Δυτική Συμμαχία αποκομίζοντας στρατηγικά οφέλη ιδιαίτερα εις βάρος του ΝΑΤΟ.

Η Δύση οφείλει να αντιμετωπίσει την ιδιόμορφη αυτή κατάσταση δείχνοντας στην Άγκυρα την ‘’ορθή’’ απόφαση. Για δικούς της μεν λόγους η Τουρκία τηρεί σήμερα αποστάσεις ασφαλείας στον πόλεμο της Ουκρανίας, όμως δεν παύει, μέσω του Ακουγιού, να παρέχει στρατηγικά πλεονεκτήματα στη Ρωσία, τον κυρίως αντίπαλο του ΝΑΤΟ του οποίου η ίδια αποτελεί σημαντικό κράτος-μέλος! Ανορθολογισμοί αυτού του επιπέδου μπορούν εύκολα να ανατρέψουν παγκόσμιες ισορροπίες με ανυπολόγιστες συνέπειες. Η λήψη τολμηρών αποφάσεων από την Άγκυρα για τον πυρηνικό σταθμό του Ακουγιού είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τις ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις.

Η Ελλάδα, ως ενεργό μέλος των ευρωατλαντικών δομών, έχει κάθε λόγο να προτείνει σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες την έμπρακτη ενθάρρυνση της Τουρκίας να απομακρυνθεί από αυτόν τον επικίνδυνο ενεργειακό εναγκαλισμό με τη Ρωσία.

Μια δυναμικά ενεργός εξωτερική πολιτική της Ελλάδας μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην απάλειψη διεθνών εντάσεων και στην απομάκρυνση ολέθριων κινδύνων. Η αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης συνεχούς και εθνικά αναγκαίας post factum ελληνικής διπλωματίας θα ενισχυθεί σημαντικά αν την συνοδεύσουν ευρύτερες τολμηρές πρωτοβουλίες που, παράλληλα, θα ενισχύσουν το διεθνές κύρος της χώρας.

-----

Ο Δρ. Παντελής Οικονόμου είναι τ. πυρηνικός επιθεωρητής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ