Άρθρο της Μαρούλας Πλήκα στην Αυγή για την έκθεση της Κατερίνας Καμπίτη
Μια διαφορετική προσέγγιση της ιστορίας των 13 γυναικών και κοριτσιών της Νάουσας, που στις 22 Απριλίου του 1822, όταν οι Οθωμανοί έκαψαν την πόλη, έσφαξαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και λεηλάτησαν τα πάντα, προτίμησαν να πνιγούν στον ποταμό Αράπιτσα και να βρουν τραγικό θάνατο από το να πέσουν στα χέρια τους, παρουσιάζει αυτές τις ημέρες στο πάρκο της πόλης η φωτογράφος Κατερίνα Καμπίτη.
Πρόκειται για ένα πρωτότυπο έργο, μια εικαστική παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, που φέρει τον γενικό τίτλο «Ελευθερία ή Θάνατος» και αναπτύσσεται μέσα στη λίμνη του πάρκου και μέσα από 13 φωτογραφίες νέων γυναικών και κοριτσιών της Νάουσας. Κυρίαρχο στοιχείο της είναι το νερό. Το νερό της Αράπιτσας που «λύτρωσε» τις 13 γυναίκες που έπεσαν στο ποτάμι μαζί με τα παιδιά τους τον Απρίλιο του 1822, γράφοντας ακόμη μία τραγωδία στην ιστορία του αγώνα για την ελευθερία. Το νερό που διαπερνά και ξεδιψά την πόλη, που της έδωσε ευημερία κινώντας επί αιώνες τις μηχανές τής νηματουργίας και ποτίζοντας τον κάμπο της, κάνοντάς τον «ευλογημένη γη».
«Η ζωή έχει νικήσει»
Για την Κατερίνα Καμπίτη μέσα από αυτό το έργο «η νέα γενιά αποδίδει φόρο τιμής στις 13 Ναουσαίες που μαζί με τα παιδιά τους έπεσαν τον Απρίλιο του 1822 στα παγωμένα νερά της Αράπιτσας. Το έργο, με τρόπο ποιητικό και συμβολικό, παγώνει τη στιγμή του χρόνου στο όριο της ζωής που δίνει η ελευθερία. Ελευθερία ή θάνατος είναι ένας διαχωρισμός χωρίς διαπραγμάτευση. Στο σημείο αυτό η ζωή έχει νικήσει»... Και νίκησε διότι, όπως εξηγεί, «η Νάουσα αναγεννήθηκε από τις στάχτες της», ξαναχτίστηκε από τις οικογένειες που κατάφεραν να διαφύγουν της σφαγής, αλλά και από νέους πληθυσμούς που ήρθαν κατά κύματα από άλλα μέρη για μια καλύτερη ζωή και «ρίζωσαν». Τα 13 φεγγαροπρόσωπα κορίτσια με τα πυκνά ναουσαίικα μαλλιά και τα μεγάλα φρύδια, όπως τα περιγράφει η Κατερίνα Καμπίτη, «δεν τρέχουν πια. Ακούνητα, σταματημένα, μέσα στην αέναη ροή του ποταμού. Στο βλέμμα τους ο χρόνος σταματάει και γίνεται άπειρος, συμπυκνώνει την αλήθεια τής ύπαρξης που διαφυλάσσει το νόημά της. Αθώα και άγουρα πλάσματα, που σήκωσαν με τα χέρια τους βάρος του κόσμου, δυσανάλογο της νιότης τους. Η ηρωική πράξη αυτοθυσίας των γυναικών της Νάουσας, ακόμα και τώρα, δεν είναι ευρέως γνωστή. Το ποτάμι όμως δεν πήρε τις ζωές τους άδικα· έσπειρε τον πόθο, το σθένος, την τιμή, το θάρρος, την πίστη, τη γενναιότητα, τη δόξα σε όλες τις γενιές που ήρθαν μετά» προσθέτει.
Αφιερωμένο και στη νέα γενιά
Στα νερά της λίμνης του πάρκου τα πρόσωπα των 13 νέων γυναικών και κοριτσιών της Νάουσας που επιπλέουν στις ειδικές κατασκευές, θυμίζοντάς μας τη θυσία εκείνων των ανώνυμων γυναικών του 1822, αποτελούν φόρο τιμής και στη νέα γενιά γυναικών, που αγωνίζεται καθημερινά και δίνει τις δικές της μικρές και μεγάλες μάχες για ένα καλύτερο αύριο, προσωπικό και συλλογικό. Η έκθεση είναι ενταγμένη στις εκδηλώσεις του Δήμου Νάουσας για τις επετείους των 200 χρόνων από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και των 199 από το ολοκαύτωμα της πόλης.